Awans

Jeśli awans ma spełniać w przedsiębiorstwie skuteczną rolę motywacyjną, konieczne jest prowadzenie autentycznej polityki awansowania, opartej na zdrowych, sprawdzonych zasadach, które otwierają szanse awansu przede wszystkim pracownikom kreatywnym, uzdolnionym i osiągającym nieprzeciętne wyniki w swojej pracy. Awans, pojmowany jako przesunięcie na wyższe stanowisko w hierarchii służbowej, pozytywnie oceniane przez awansowanego, stanowi ważny instrument motywowania. Zaspokaja on bowiem potrzebę uznania i korzystnej samooceny (co zwiększa wiarę we własne siły, przekonuje o własnej wartości, wzmacnia poczucie godności osobistej i chęć osiągania lepszych wyników), a także umożliwia dostęp do wyższych wartości i podniesienie poziomu życia (wyższa grupa zaszeregowania, wyższe stanowisko służbowe, wyższa płaca, wyższy status zawodowy i społeczny). Stosowane kryteria awansu służą za wykładniki stylu pracy kadry kierowniczej i funkcjonowania firmy. Kryteria awansu wpływają w sposób niejednokrotnie decydujący na atmosferę w środowisku pracy, na postawę pracowników wobec pracy oraz poglądy i postawy wobec otaczającej ich rzeczywistości.

Awans, jeśli jest prawidłowy (jego podstawą są przede wszystkim osiągane przez pracownika rezultaty: jakość pracy oraz doskonalenie posiadanych kwalifikacji, umiejętności i uzdolnień), wpływa korzystnie na zachowanie pracownika i jego otoczenie. Zwiększa jego zapał i chęć do działania, daje mu szansę wykonywania pracy lepszej i lepiej opłacanej, skłania do doskonalenia swych umiejętności i stawiania sobie i innym wyższych wymagań. Jeśli awans otrzymują ludzie zdolni i prawi, to również wzmacnia on motywację innych, w tym także podwładnych awansowanego.

Z kolei awans niesprawiedliwy niszczy tzw. morale pracowników, odbiera chęć do pracy, inicjatywy i zaangażowania się w sprawy firmy, blokuje dążenia zawodowe, wygasza inicjatywę, osłabia więzi grupowe, rodzi poczucie krzywdy, powoduje przygnębienie i frustrację.
Kwestia awansu powinna więc stanowić w każdej organizacji ważną i trwałą pozycję polityki kadrowej oraz rozwoju zasobów ludzkich. W naszych przedsiębiorstwach awansowanie nie jest mocną stroną polityki kadrowej, brakuje dokładnie sformułowanych zasad awansowania, a jeśli są, to i tak nie są przestrzegane w praktyce.


Zasady awansowania można sformułować następująco:
- należy ustalić ścisłe kryteria awansowania na określone stanowiska,
- kryteria te powinny być sformułowane w regulaminie pracowniczym i podane wszystkim do wiadomości,
- trzeba je stosować konsekwentnie i w sposób jawny,
- wykorzystanie tych kryteriów musi podlegać społecznej kontroli,
- kryteria powinny być stabilne w długich okresach, nowe kierownictwo zakładu nie może ich zmieniać.

Stosowanie tych zasad wymaga właściwego doboru kadr i w miarę regularnej oceny pracy wszystkich pracowników.